Na de vorming van de DDR werd het "Ministerie voor Staatssicherheit" opgericht (Mfs). beter bekend als de STASI. Deze veiligheidsdienst, en tevens inlichtingendienst  was mede verantwoordelijk voor alle paspoortcontroles aan de grenzen. Gedurende 40 jaar beheerste de STASI het leven van de burgers in de DDR. Naast de officiële medewerkers werkte men ook nauw samen met vele informanten. Deze gaven informatie over bijvoorbeeld familieleden, buurtgenoten of collega’s die mogelijk een gevaar zouden kunnen zijn voor de staat. De STASI was naar het model van de NKVD opgezet. Deze was actief sinds de Russische revolutie, waar de geheime politie de "TSCHEKA" onder leiding van "Felix Dzerzhinsky (1877-1926)" onderdeel van was en een waar schrikbewind voerde onder de Russische bevolking. Deze organisatie werd na (1946) gesplitst in MVD en de voor ons meer bekende KGB en ontpopte zich als een trouwe bondgenoot van de STASI. Uiteraard was het na de geweldloze revolutie in (1989) ook gedaan met de dienst. In Berlijn staat in de hal van het oude STASI hoofdkantoor (thans museum) een levensgroot bronzen beeld van "Felix Dzerzhinsky". Na de hereniging van Duitsland werd de rol van de dienst meer duidelijk bij het grote publiek. "Erich Mielke" partijlid van SED werd in (1950) secretaris, en uiteindelijk bevorderd tot Minister van (Mfs). Leidde voorts de organisatie met harde hand als een echte Tchekist waarbij de naam "Felix Dzerzhinsky" veelvuldig als voorbeeld diende. (zie ook laatste alinea).

Deze locaties werden alle bestuurd vanuit de meest (on) bekende voormalige centrale STASI gevangenis  "Hohenschönhausen" thans "Gedenkstätte" in Noord Berlijn. De rondleidingen in deze gevangenis worden geheel verzorgd door oud gevangenen. Iedereen die was aangemerkt als staatsgevaarlijk werd hier vastgezet. Enige duizenden inwoners van DDR hebben hier opgesloten gezeten om wie ze waren, wat ze deden, of dachten. In de nieuwbouw werden sinds (1961) de STASI gevangenen ondergebracht. Straffen van 10 jaar of meer zijn destijds aan de orde van de dag. De gedetineerden moesten de zwaarste beproevingen zien te doorstaan. Slapen gedurende de dag was er vaak niet bij in de nacht volgden de verhoren. Het gehele gebied was voor overige inwoners van de DDR geheel afgegrendeld en tot verboden gebied verklaard. Dit werd o.a. bewaakt door "Wachregiment Felix Dzerzhinsky". De gevangenis is geheel omgeven door moderne wooncomplexen. In deze woningen woonden STASI medewerkers of inwoners die zeer goed waren gescreend door het regime. Vanuit dit perspectief ontstonden meer nieuwbouw complexen in de (middel) grote steden van de DDR o.a. Leipzig en Erfurt. Maar nergens zo omvangrijk als bij het centrale detentiecomplex in Hohenschönhausen. Deze plaatsen en tal van andere zijn heden ten dage ingericht als Gedenkstätte. Ook zijn veel plaatsen nog onbekend of later geheel afgebroken.

Dresden een stad met geschiedenis. Met name de verschrikkingen  van de brandhaarden ontstaan door het geallieerde (tapijt) bombardement, tijdens de Tweede wereldoorlog in februari (1945), waarbij duizenden doden zijn gevallen, zijn voor veel mensen een zwarte herinnering. Maar wat gebeurde er daarna............ De stad werd na de capitulatie deel van de Sovjet-zone, na de verdeling in juli (1945), door de bezettingsmachten. "Sovjet Militaire Tribunalen" (SMT) stelden strafvervolging in tegen diegenen die misdaden hadden begaan tegen de menselijkheid tijdens het NS bewind in de jaren (1933 -1945). Mogelijk toen ook al onder tegenstanders van het communistische regime onder "Josef Stalin". Men veroordeelde gedetineerden lokaal of in verschillende gebouwen op het terrein aan de "Bautzner Strasse" in Dresden, daar de officiële gebouwen (Münchner Platz) deels beschadigd waren door het geallieerde bombardement.  

Voor de Sovjet geheime politie (MVD/MGB) diende het gebouw mede als (voorlopige) plaats van detentie en rechtbank in kort geding, waar op basis van afpersing, bekentenissen werden afgelegd,waarbij in voorkomende situaties slachtoffers te betreuren waren. Dit leidden tot veroordeling met langdurige gevangenisstraf of zelfs tot de dood door executie. Veel van de gedetineerden bleven echter ook zitten zonder veroordeling. Dit werd vaak gevolgd door deportatie naar de Sovjet-Unie of naar een van de Sovjet speciale kampen in de SBZ, met detentieplaatsen in Bautzen of Mühlberg. Voor hoelang wist niemand......

Met het toenemende Stalinisme nam de vervolging van nationaal-socialistische misdaden - die min of meer in overeenstemming met de grondwettelijke beginselen werd uitgevoerd - af. Periode 1946-1956.

De nadruk kwam steeds meer te leggen op vervolging van critici en tegenstanders van socialistische transformatie en dus het hernieuwde gebruik van rechtvaardigheid ten behoeve van de macht van de staat.

Waar graag verder gevolg aan werd gegeven door de STASI die het complex in (1953) overnam waarna een nieuwe gevangenis werd gebouwd. Deze kon worden bereikt door de lange gang vanuit het oude "Haftkeller" complex (foto rechtsboven).

Deze nieuwe gevangenis heeft tot aan de geweldloze revolutie in (1989) plaats geboden aan circa 15.000 gedetineerden, die werden vastgehouden vanwege hun politieke overtuiging tegen het regime van de DDR. Ook werden er inwoners van het land vastgezet vanwege hun poging de DDR te ontvluchten. Deze mensen moesten zich onder mens onterende omstandigheden (indien mogelijk) staande (soms letterlijk) zien te houden tijdens hun verblijf (wat jaren kon duren) want van een normale rechtspraak kon men in de dictatuur staat geleid door de "SED" (waarbij ellenlange verhoren van de  "STASI" tot dagelijkse bezigheden behoorden) uiteraard niet spreken. 

Het cellen complex bestond uit 4 etages zoals op de foto's is te zien. Alle etages werden beschermd door een hekwerk zodat gedetineerden op generlei wijze uit hun soms uitzichtloze situatie konden ontsnappen.........

Men maakte ook vaker gebruik van het onderbrengen van 2 personen in een cel waar de gedetineerden lief en leed deelden. Spreken over details liet men al snel achterwege.......... want misschien was de mede gedetineerde wel een inofficiële medewerker van de "STASI". Waar menig gedetineerde helaas mee te maken kreeg. De methoden die verder werden toegepast waren in elke gevangenis hetzelfde en uitgevoerd door mensen die overtuigd waren dat de socialistische staat  ten allen tijden moest worden beschermd............................ in de krachtmetingen tussen Oost en West ten tijde van de koude oorlog. 

In het complex was ook de (Mfs/SED) leiding van district Dresden gevestigd. Men maakte gebruik van het trappenhuis in het gebouw vanaf de 3e etage waar uit het zicht van de gevangenis was om gedetineerden naar de verhoorkamer te brengen. Ook was een signaaldraad aangebracht waar de bewaker aan kon trekken bij calamiteiten. Middels een signaallamp (op rood gezet) werden de bewakers geïnformeerd dat er een gedetineerde op de trap in aantocht was. Deze moest de instructies  (1-1/2) stap voor de bewaker blijven exact opvolgen om niet nog verder in de problemen te komen. Dit moest voorkomen dat er gelijktijdig meerdere gedetineerden met bewaking in het trappenhuis waren. Was dit toch het geval bij passeren dan direct gezicht naar de muur !!!!

De eigenlijke gevangenis werd gerenoveerd en in originele staat teruggebracht en fungeert heden als "Gedenkstätte " met een permanente tentoonstelling en periodieke thema's over deze periode in Dresden. Enige ruimten van de districtsleiding (Mfs/SED) zijn hier in opgenomen zoals op de foto's is te zien. Tevens staat er model van de Dresdner Ikarus,  naar het verhaal van vader en zoon uit de Griekse mythologie, maar ook van toepassing op een een overmoedige burger van de DDR in een vader zoon verhouding, waarbij de zoon een vliegtuig bouwde om de DDR te ontvluchten maar uiteindelijk werd verraden door een inofficiële (IM) STASI medewerker, waarbij de zoon werd gearresteerd en 3 jaar gevangenis straf kreeg. Saillant detail is dat het vliegtuig werd gevonden door de STASI, verborgen in de "Kfz Werkstatt", waar de zoon "Kfz Meister" was.