Als men  direct na de wende in (1989 ) en "Wiedervereinigung" (1990) in het gebied van de voormalige DDR komt ziet men direct dat de tijd heeft stil gestaan. Zeker in de wat grotere steden zoals Leipzig, Maagdenburg en de oostelijke helft van Berlijn uiteraard. In aanvang heeft de DDR een sober karakter door de politiek van "Walter Ulbricht". Luxe  maakt dan zeker geen onderdeel uit van het leven in de socialistische staat. Na de Wende in (1989) komt er geleidelijk verandering en zien wij meer en meer het huidige Duitsland met soms specifieke winkels en  (staats)ondernemingen uit de tijd voor de wereldoorlogen of de DDR.

In Leipzig bestond rond (1840) reeds een "Konsum verein"

"Konsumgenossenschaft" die wisselend floreerde en zelfs kort verboden werd. In (1884) werd wederom de eerste winkel geopend in de omgeving van Leipzig. Rond (1900) waren er ruim 20 winkels geopend die de eerste wereldbrand wonderwel overleefden tot de nationaalsocialisten aan de macht kwamen en de "Konsumgenossenschaften" door hen werden opgeheven en zij de bedrijfsvoering geheel overnamen. Na WWII werden in 1945 door de  Russen "Sowjetischen Besatzungszone"  (SBZ)  zo snel mogelijk de

"Konsumgenossenschaften"  in ere hersteld. Dit kwam de machthebbers goed uit in de ideologie van de socialistische staat.

 Rond (1948) werd er een handelsorganisatie opgericht door de staat "HO" voor inkopen of consumptie.  "Geschäfte der Konsumgenossenschaften" Deze kochten gemeenschappelijk in en verkochten hoofdzakelijk levensmiddelen in hun eigen "Konsum/HO" winkels. De dagelijkse producten zoals groente, melk, vis en fruit kon men wel kopen daar de staat een deel van de kosten subsidieerde en jarenlang de prijs laag hielden. Brood was echter snel uitverkocht en er was geen alternatief....... Luxe fruit zoals bananen en fruit uit zuid Europa was bijna niet te verkrijgen. Woonde men echter in Berlijn dan was er duidelijk een voordeel. Na de bouw van de muur in (1961) werd het ook hier moeilijker voor de bevolking om broodnodige levensmiddelen te verkrijgen.

In de jaren 50 had men de "Genossenschaften" verdeeld in stad en lands verbanden. Na reorganisatie van het stadsverband werd de

"Konsumgenossenschaftsverband Stadt Leipzig GmbH"  met zelfstandige "Stadtbezirkgenossenschaften " opgericht. De lands verbanden verenigden zich later in "Konsumgenossenschaft Kreis Leipzig". Eind jaren 60 resulterend in "Konsumgenossenschaft Stadt Leipzig".  Deze bleven uiteindelijk bestaan tot aan de Wende in (1989) maar met beperkt succes door de economische situatie in de DDR. Toch waren deze "Konsum" bedrijven populair bij de bevolking voor hun dagelijkse levensbehoeften. In (1991) werd danook de huidige "Konsum Leipzig e G" opgericht met inmiddels tal van vestigingen en meer als 500 verkooppunten.

Er was na (1949) tevens een 5 jarenplan opgesteld voor de wederopbouw onder auspiciën van de staat dat voornamelijk koerste op de wederopbouw van fabrieken, bedrijven en landbouw. Boerderijen die absoluut geen ruimte boden aan individuele exploitatie maar eigendom waren van de gemeenschap. Daartoe werden "VEB 's" ingericht. "Volks Eigenen Betrieben" In de landbouw  werd de "LPG" opgericht  bekend als "Landwirtschaftlichen Produktions Genossenschaften". Verder werd het militaire apparaat verder uitgebouwd met ondersteuning van de  destijds nog Sovjet-Unie. De dagelijkse behoeften van de bevolking bleven zeer matig. Verschillende producten waren lange tijd nog uitsluitend summier verkrijgbaar, lange rijen voor de winkel en extreem duur. (textiel en schoenen meubels, radio, TV,  etc). In (1963)  vond een koerswijziging plaats "Walter Ulbricht" introduceerde een nieuw economisch plan. Bedrijven kregen wat meer vrijheden en mochten winst maken. De situatie verbeterde daardoor en de DDR ging een voorname plaats innemen voor de socialistische landen. Echter de contacten met het westen bleven een probleem. Het volgende obstakel was dat er in (1969) geen voldoende opgeleide en gekwalificeerde werknemers op het gebied van elektrotechniek beschikbaar waren. Men kon kon de trend met het westen niet meer bijhouden. Het plan stagneerde en "Walter Ulbricht" moest vertrekken. (zie inleiding geschiedenis).

Zijn plaats werd ingenomen door "Eric Honecker" in (1971). Deze koos  ervoor de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren onder het motto: "Glück des Volkes" het hoogste goed. Bus en tram waren zeer goedkoop waaronder kleding. Alles werd immers gesubsidieerd door de staat tot eind jaren 80. Mede door het feit dat er meer werd geïmporteerd en geëxporteerd onder controle en verantwoording van de staat

"INTERCONTROL GMBH".

Deze "Deutsche Warenkontrollgesellschaft" was al in (1955) opgericht en zou zorg dragen voor de beste kwaliteit van de uit en invoer goederen. Deze organisatie had als enige in de DDR een licentie om de kwaliteit streng te toetsen en te garanderen en onderhield daartoe nauwe contacten met partner organisaties in de socialistische landen. Met het westen werden steeds meer zaken onder strenge voorwaarden gedaan. Handelsverdragen werden graag gesloten. West deviezen waren zeer welkom want de staatskas was bijna leeg. 

Een andere mogelijkheid om zaken te doen was de "Leipziger Messe" Deze vakbeurs werd al als "Mustermesse"beroemd ( 1895! ) diende vervolgens als voorbeeld en grondslag voor alle moderne vakbeurzen die heden worden georganiseerd. Deze internationale beurzen werden vertegenwoordigd door exposanten uit de gehele wereld die hun producten toonden en vervolgens  werden benaderd en benut om uit en invoer naar  het Westen mogelijk te maken met het doel om potentiële relaties te kunnen opbouwen voor duurzame handelsbetrekkingen. Na de Wende is de "Leipziger Messe" verder uitgegroeid tot een van de modernste en toonaangevende congreshallen voor manifestaties,vakbeurzen en evenementen.

Het logo van de Leipziger Messe bestaat uit dubbel M.

"Messemännchen" deze mascotte met een hoofd als wereldbol werd in (1964) door de DDR voor het eerst geïntroduceerd op de vakbeurs en bleef tot (1989). 

Vermeldenswaard is dat de geestelijke vader van de mascotte "Gerhard Behrend" (1929 - 2006) ook  verantwoordelijk was voor de creatie van de 

"Unser Sandmännchen" die sinds (1959) op de DDR televisie te zien was. Ook was vrij vertaald "Klaas Vaak" in het westen in diverse landen te zien en populair bij de kleintjes voor het slapen gaan. Bij ons in Nederland was in die tijd " Barend de Beer met Klaasje en Pimpernel " erg populair. Na de Wende heeft de ARD de kinderserie voortgezet via enige zuster zenders en programma's. Maar met name in het oostelijk deel van Duitsland blijft het kinderprogramma ook vandaag nog razend populair.

Ook werd het fenomeen "INTERSHOP" in (1962) geïntroduceerd deze winkel was bedoeld voor westerse bezoekers, en toeristen om producten uit de DDR te kopen in ruil voor deviezen/ valuta uit het westen. Deze handel werd mede georganiseerd door "MITROPA" (daarover later meer bij "Deutsche Bahn" & reizen).De bevolking mocht zelf geen vreemde valuta bezitten tot (1974). Vanaf (1979) moest de bevolking hun vreemde valuta inwisselen tegen  Forumcheques . In (1974) waren er reeds 271 Intershops, een aantal dat in de jaren tachtig groeide tot 380. De Intershops hadden een bijzondere aandacht van de STASI. In deze winkels was fotograferen niet toegestaan.Toch werden legaal en illegaal allerlei producten geïmporteerd en uitgevoerd naar en van het westen. In bepaalde winkels kon men zogenaamde buk-waren kopen. Deze waren stonden onder de toonbank uit het zicht men moest er speciaal naar vragen. Deze illegale artikelen waren afkomstig uit het westen en zeer geliefd onder de bevolking ondanks de hoge risico's. Naar het westen toe presenteerde de DDR zich nog steeds als een welvarende staat echter de staatskas was leeg het land was failliet. De ontevredenheid en politieke onrust onder de bevolking mondde uiteindelijk uit in de geweldloze revolutie van november (1989) en leidde tot de val van de "MUUR".

De auteur heeft  vele bezoeken aan de voormalige DDR gebracht, en de laatste jaren musea bezocht die aan deze tijd herinneren. Hier volgt een beeldimpressie  van het dagelijkse leven van (1945-1989). In de Luther Stadt Wittenberg vindt men o.a. het " Haus Der Geschichte" waar naast het leven van alle dag in de DDR ook regelmatig speciale thema tentoonstellingen  worden gehouden. Een deel van onderstaande foto's zijn daar genomen. Bent u in de buurt van Wittenberg dan is een bezoek aan het museum zeker de moeite waard.