ZOLL VERWALTUNG
Na WWII tijdens waren er in alle 4 de bezettingszones van Duitsland goederen en producten nodig die grensoverschrijdend moesten worden ingevoerd om een bijdrage te leveren aan het herstel, wederopbouw van de infrastructuur en (eerste) levensbehoeften van de inwoners. (dus ook in de latere DDR). De eerste organisatie die werd opgericht kreeg de naam "Deutsche Zentralverwaltung für Interzonen- und Außenhandel" en was samengesteld door een "Deutsche Wirtschaftskommission" (DWK) op bevel van de "Sowjetische Militär Administration" in Deutschland (SMAD) in de "Sowjetische Besatzungs Zone" (SBZ).
Deze organisatie bleef bestaan tot aan de grondlegging van de DDR. Daarna werd het "Ministerium für Außenhandel und Innerdeutschen Handel"(1949) opgericht. In (1950) was ook het "Amtes für Zoll und Kontrolle des Warenverkehrs" (AZKW) al gevormd. Dat vanaf (1952) gecentraliseerd en samengevoegd werd in het "Ministerium für Außenhandel und Innerdeutschen Handel"(1953-1955) dat later ook verantwoordelijk was voor het opzetten van "Inter Control GMBH" ook bekend als "Deutsche Warenabnahme GmbH" (DWA), dat moest zorgen voor eerste kwaliteit in-export producten (zie ook Alltag)*. Met de warencontrole door het "Ministerium für Außenhandel und Innerdeutschen Handel"(1953-1955) had de "Socialistische Einheits partei Deutschland" (SED) het warenverkeer gecentraliseerd en onder controle.
Met als gevolg dat het oorspronkelijke "Amtes für Zoll und Kontrolle des Warenverkehrs" (AZKW)-(AZK) deels de Zoll activiteiten moest inkrimpen daar (reguliere) handel uit het westen vrijwel onmogelijk werd. Dit door toenemende onrust bij de bevolking (opstand 1953) en politieke spanning tussen Oost en West. Het accent van het (AZKW)-(AZK) lag op buitenlandse handel uit het Westen en de stroom van ongewenste goederen en producten die door grensoverschrijdingen het land in kwamen. Mede hierdoor ontwikkelde de organisatie zich gestaag van civiel naar (para)militaire organisatie. Het
"Ministerium für Außenhandel und Innerdeutschen Handel" zelf veranderde ook nog enige malen van naam. Pas na de machtsovername van Erich Honecker (1971) werd vanaf (1973) de definitieve naam uiteindelijk "Ministerium für Außenhandel".
Grenz- controle Zoll instructiefilm Modified HD version (CC BY-licentie source You Tube - 2023).
De samenwerking met het "Ministerium für Staatssicherheit (Mfs) STASI" werd intensiever, medewerkers van (AZKW)-(AZK) kregen een uniform en uitgebreide (militaire) training. Werden vervolgens in (1957) ook met grensdienst belast zoals paspoort controle en bewaking. Later namen speciaal daarvoor opgeleide "Passkontrolleinheiten" (PKE) deze taak over. "Grenztruppen" (zie NVA)*. Na de bouw van de "Muur"(1961) werd in (1962) de "Zollverwaltung der DDR" opgericht met een hoofdkantoor in Berlijn.Tal van regio's, grensovergangen werden voorzien van accommodaties met het accent op de grenzen met het Westen. Het nieuw aangetrokken kaderpersoneel kreeg een uitgebreide scholing aan het "Institut der Zollverwaltung Heinrich Rau" in Plessow.
De "Zollbeamter" concentreerde zich op al het reis/postverkeer met name tussen de DDR en Bondsrepubliek Duitsland. Ook hier werd zeer nauw samengewerkt met de (Mfs) "STASI" alle post werd door specifieke Mfs medewerkers gecontroleerd soms in Zoll uniform. (zie ook Postwesen)*. De censuur was extreem op westerse tijdschriften, of mogelijk politiek getinte lectuur, muziekdragers e.d. (Niet overdreven de Donald Duck leverde al een probleem op en werd direct in beslag genomen). Dit kwam immers oorspronkelijk uit de U.S.A. in de ogen van de politieke leiders een imperialistische Staat en dus een gevaar voor de DDR en zijn bondgenoten. Ook waren reizigers die met visa de DDR regelmatig (mochten) bezoeken altijd in het vizier van "Zollbeamter of (Mfs)".
De verstandhoudingen tussen Oost en West werden na de bouw van de "Muur"(1961) steeds grimmiger. Veel burgers wilden weg uit de DDR. De machthebbers deden er alles aan om dit te voorkomen. "Zollbeamter" waren ook gerechtigd wapens te dragen en werden ondersteund door daartoe opgeleide (Mfs) medewerkers en werden steeds vaker vergezeld door speciaal toegeruste (zie hoofdstuk NVA)* "Grenztruppen" Er werden talloze pogingen genomen de DDR te verlaten. In de jaren 60-70 bij grensovergangen waar verborgen ruimten in westerse auto's waren gecreëerd om mensen over de grens naar het vrije Westen over te brengen. Later werd dit vrijwel onmogelijk gemaakt. Het zogenaamde ijzeren gordijn wat door de gehele DDR was gebouwd werd steeds meer afgegrendeld met alle gevolgen van dien. Tot in de jaren 80 zijn steeds meer uitkijktorens, versperringen, blokkades gebouwd. Deze werden allen bewaakt en bemand door de "Grenztruppen" (zie hoofdstuk NVA).*
De "Zollbeamter" bij "grenzubergangstellen" daarentegen fouilleerden ook reizigers op verboden bezit van (west) goederen, producten en deviezen. Tot de val van de "Muur" (1989) hebben de "Zollbeamter" hun werk gedaan om allerhande West goederen, producten te onderscheppen die werden gesmokkeld door reizigers, en in voorkomende situaties (opdracht) van (MfS) of "Grenztruppen" DDR burgers te beletten het land te verlaten. Toch vonden vele "Zollverwaltung " medewerkers (1990-1991) nadien een nieuwe baan in de Bondsrepubliek uitzonderingen daargelaten.
