Schiff-fahrt der DDR
De Binnenscheepvaart en (over) Zee Handelsvloot zijn altijd zeer belangrijk geweest voor de de DDR en werd gekenmerkt als een van de pijlers in het contact met landen in de wereld naast de binding met met de Communistische Socialistische landen. Rond 1952 werd de "Deutsche Seereederei" (DSR) als staatsrederij verantwoordelijk voor alle buitenlandse handel in de scheepvaart voor de gehele DDR. Rostock was de meest belangrijke haven die eind jaren (195X) werd gebouwd. Die vervolgens in 196X als vrachthaven in bedrijf werd genomen. Hierdoor werd het mogelijk met grote schepen de wereldzeeën te bevaren en vracht te vervoeren naar Rostock.
Hochsee Fischerei & Handel
Na de verdeling van Duitsland door de bezettingsmachten werd in 1946 de "Fischwirtschaft der Verwaltung für Handel und Versorgung" opgericht en werd de visvangst weer opgepakt In eerste instantie op kleine schaal in de Oostzee door de beperking van de grenzen tussen Oost en West waar voordien de "Hoch Fischerei" nog nooit had plaatsgevonden. Vroeger kon men doorvaren naar de open zee zoals Noordzee en Atlantische Oceaan en het poolgebied. Een ander probleem was dat er door de oorlog geen of zeer beperkt materialen voorhanden waren. Ook grote zeewaardige schepen waren niet direct beschikbaar. De (lokale) vangstopbrengsten waren dan ook teleurstellend vanwege de beperkingen en materialen voor de opbouw. Dus deze moesten weer geheel gerealiseerd en nieuw leven worden ingeblazen.
Allereerst werd de (nieuwe) visserij vloot verder uitgebreid door gebruik van Sovjetschepen en herbouw. Daarnaast volgde volgde al snel de oprichting van (VEB Ostseefischerei Mecklenburg) later de "VVB Fischwirtschaft Saßnitz" Begin jaren 195X werd vervolgens de "VEB Hochseefischerei Rostock" opgericht. De gebeurtenissen volgende elkaar daarna snel op met een uitbreiding van de visindustrie middels opleiding centra en fabrieken. koelinstallaties zorgden ervoor dat schepen langer op "OPEN ZEE" konden blijven alvorens voor verdere verwerking aan te meren in de haven. In de aanloop naar de jaren 196X werden de schepen beter toegerust zodat veel vis zelfs aan boord al kon worden (voor) bewerkt. De zeeschepen voeren wel meer dan 1 a 2 jaar waarbij de bemanning in daartoe aangewezen landen werd gewisseld. Daarbij werden X000.000 tonnen vis gevangen en verwerkt. Ook werd door de enorme vangsten gehandeld buiten de DDR. Daartoe veranderde de naam in "VEB Fischkombinat Rostock" later in 198X werd daarnaast de "Außenhandelsbetriebs Fischimpex" opgericht inclusief overige visverwerkingsbedrijven. De DDR-Hochseefischerei werd door de Staat 198X jaarlijks met miljoenenbedragen gesubsidieerd daar het economisch steeds zwaarder werd.
Toch kon men met de tegenslagen leren leven tot aan de Wende. Hett was immers noodzakelijk voor de levensbehoefte. De "VEB Fischkombinat Rostock" werd na de wende in 1990 geprivatiseerd met voor velen vergaande consequenties. (Er werkten destijds circa 12000 mensen) velen verloren hun baan.
Vrijwel gelijktijdig werd in 195X ook de "VEB Deutsche Seereederei Rostock“ (DSR) opgericht. Daarna voeren al snel enkele stoomschepen uit om de continenten te bevaren. Dit werd bemoeilijkt door de verhoudingen tussen Oost en West. Verschillende specifieke scheepsroutes moesten worden vastgelegd in samenwerking met bevriende en socialistisch ingestelde landen. Daarna maakte DSR in de eerste jaren gebruik van (oudere) handelsschepen die door het westen werden verkocht. Daartoe was door de ministerraad een specifiek fonds opgericht die het mogelijk maakte om deze (grote) vrachtschepen te verwerven. Vervolgens werd waar mogelijk handel in/export ontwikkeld. De vloot werd vervolgens verder uitgebreid. In de stad Rostock betrok de leiding in1962 een gebouw wat de naam "Haus der Schifffahrt" kreeg.
Helaas moest dit gebouw later in 1974 worden overgedragen aan de FDGB. In de jaren 197X werd ook een 2e Rederei in het leven geroepen "VEB Deutfracht - Internationale Befrachtung und Reederei“ waarbij de werknemers van VEB Deutfracht Berlin werden overgenomen. Reizen gingen verder en verder zo werden anderen continenten bezocht om handel te drijven en producten te importeren en exporteren vanaf de kust van de U.S.A., Zuid Amerika, (Cuba, Argentinië) en Afrika. Scheepswerven werden opgezet en uitgebouwd en bereikte in de jaren 197X hun hoogtepunt met circa 200 schepen. Daarna eiste einde197X tot 1989 ook hier de economische recessie zijn tol door de politiek en het gebrek aan liquide middelen. In 1990 (Wende) werden alle zakelijke belangen, omzettingen, met betrekking tot de Staat uitgevaardigd en de financiële balansen aan de "Treuhand" overhandigd en werd de organisatie uiteindelijk omgevormd tot een GMBH.
FDGB schiffe
Onderdeel van Freien Deutschen Gewerkschaftsbundes was de "FDGB-Feriendienst" die al in 1947 werd opgericht allereerst om werkenden mensen bij de wederopbouw (5 jarenplan) die zich hiervoor in hadden gezet een mogelijkheid te bieden om in het land op vakantie te kunnen. (zie ook onder hoofdstuk Politiek FDGB). De vakantiedienst werd gefinancierd uit het FDGB-fonds dat werd gevormd uit lidmaatschapsgelden, uit de relatief kleine eigen bijdragen van vakantiegangers en uit de staatsbegroting. Betalingen voor de (eigen) restaurants op het vaste land werden onder meer gedaan met kortingsbonnen Dit droeg omstreeks 1989 direct en indirect 550 miljoen mark bij. Voor de cruiseschepen golden daarnaast specifieke regels en werden geselecteerde reizigers uitvoerig gescreend door het "Ministerium für Staatssicherheit" ( MfS, STASI) alvorens men een dergelijke reis mocht maken. Deze vakantiereserveringen waren begrensd, dus uitsluitend voorbehouden aan hooggeplaatsten personen, kaderleden van overheid instanties, en partijleden met hun gezinnen tegen een aantrekkelijk tarief. Om een indruk te geven om hoeveel reizigers het ging : In de jaren 196X waren circa 15.000 plaatsen beschikbaar en eind jaren 198X nog maar 10.000. De vakantiedienst exploiteerde ook de FDGB-vakantieschepen Arkona, Fritz Heckert en Völkerfreundschaft als parade paarden. Deze schepen waren HET voorbeeld voor de socialistische staat. De luxe aan boord is ronduit extreem: Diners, buffetten, sport fitness programma's, concerten, boetiek(s) en een cocktailbar(s). Ondanks strenge voorzorgsmaatregelen probeerden reizigers de DDR te ontvluchten tijdens het aanmeren in westerse havens. Het gevolg de SED ondernam actie en reizen naar het westen waren vervolgens geschiedenis.
Het schip de Stockholm werd in (1960) door de DDR gekocht, vervolgens hernoemd tot "Ms Völkerfreundschaft" en omgebouwd tot 1e klasse schip voor 568 passagiers en 12.442 BRT (Bruto register tonnage). Daarna gebruikt door de FDGB voor (vakantie) reizen naar verschillende (socialistische) landen in de wereld. Het vermelden waard is dat het schip in oktober (1962) tijdens de Cuba crisis met reizigers aan boord door de Amerikaanse zeeblokkade brak en zonder problemen de haven van Havanna in Cuba bereikte.
In 1959 werd gestart met de bouw van een schip dat in 1960 gereed was Het schip de "Ms Fritz Heckert" werd in 1961 in de vaart genomen en bezocht vele wereldhavens tot de "Deutsche Seereederei" (DSR) het beheer overnam. Naast de luxueuze inrichting voor zijn tijd viel op dat officieren van het schip werden ondergebracht in eenpersoonshutten. Een ander bijzonder kenmerk van de Fritz Heckert was de kruiser-achtersteven en het trechtervrije ontwerp.
De oorspronkelijke naam van het schip was "Astor" was gebouwd in Hamburg in 1980.
Door miljoenen verlies moest het schip worden verkocht door de rederij. Naar verluid
werd het verkocht naar een nieuwe eigenaar in Afrika. In 1985 verwisselde het schip opnieuw van eigenaar en werd het gekocht door de DDR voor circa 160 miljoen DM via een Westerse lege vennootschap. (Bij een lege vennootschap gaat het om een vennootschap die geen activa meer bezit). Als opvolger voor de verouderde "Ms Völkerfreundschaft" Voor de financieel krappe DDR was dit een grote investering dat werd gebruikt als (zogenaamd) succesvol economisch beleid. Medio 1985 wordt in Hamburg de vlag van de Bondsrepubliek gestreken en die van de DDR gehesen, in plaats van "Astor" heet het schip nu "Ms Arkona".
Ms Völkerfreundschaft:
In januari 1985 werd de " Völkerfreundschaft", die aan renovatie toe was, verkocht, men had immers (de modernere Ms Arkona) na 25 jaar op de zeven zeeën met 117 aanloophavens in 51 landen en een afgelegde afstand die overeenkomt met 68 keer varen om de aarde. In de jaren die volgden volgden verschillende verbouwingen - onder verschillende namen en eigenaren. Tot op heden is ze het langst dienende transatlantische schip ter wereld. In 2015 meerde het schip aan in haar oude thuishaven als "MS Azores" met enige honderden gasten aan boord. Drie jaar later meerde ze opnieuw aan in Mecklenburg-Vorpommern, dit keer in Wismar onder de naam "Astoria" vervolgens werd met het schip gevaren tot het 2021 in DOK ging bij (DAMEN SHIPYARDS te Schiedam) tot heden is niet bekend wat er met het oudste schip ter wereld van de nu nog Britse rederij verder gaat gebeuren en ligt aan de ketting bij het Rotterdams havenbedrijf (2022).
Ms Fritz Heckert:
Het enige schip van de DDR dat in eigen beheer werd gebouwd onder de projectnaam "Solidarität" Het schip was vernoemd naar de (mede)oprichter van de Spartakusbond en Kommunistische Partei Deutschland (KPD) voer voornamelijk in het Oostzee gebied en de Middellandse zee maar soms ook de Atlantische oceaan vanaf 1961 tot het werd ontmanteld in 1972. Het vervoerde in die periode circa 60.000 passagiers. Vervolgens is het schip omgebouwd tot woonschip voor werknemers van de "VEB Volkswerft Stralsund". 10 jaar later na overname door de "VEB Deutfracht - Seereederei Rostock" , en "VEB Kombinat Kernkraftwerk Bruno Leuschner Greifswald" in 1986 werd dit nog eens voortgezet. Na de Wende is door nieuwe eigenaren het schip een tijd lang als hotel in gebruik geweest. Daarna nog in verschillende eigenaars handen geweest waaronder de naam "Gulf Fantasy". Uiteindelijk zou het schip in 1999, gesloopt zijn in Bombay India.
Ms Arkona:
Na de Wende werd de "Ms Arkona" weer de "Astoria" en voer ook later nog onder verschillende namen de wereldzeeën tot 2019 en werd uit de vaart genomen als cruiseschip. Een Griekse zakenman liet het schip vervolgens ombouwen tot een luxueus jacht. Of dit een succes was is niet duidelijk. Naar verluid is het schip uiteindelijk in Turkije beland waar het zou zijn gesloopt in 2022.
DE GESCHIEDENIS VAN DEZE 3 SCHEPEN IS DEELS ONTLEEND AAN WIKIPEDIA & INTERNET MEDIABRONNEN.
voor de juistheid van de laatste informatie kan geen verantwoording worden genomen !!!
Binnenschiffahrt
Uiteraard was er begin jaren 195X ook direct activiteit in de binnenvaart er was immers een gebrek aan grondstoffen die benodigd waren voor de wederopbouw na de oorlog waar het eerste 5 jarenplan meer uitkomst moest bieden. De binnenwateren boden hier een grote uitkomst en mogelijkheid voor. "De scheepslift bij Niederfinow (Eberswalde) is de oudste (1914) scheepslift van (Oost) Duitsland". In 1934 werd de "Schiff-Lift" na een bouwtijd van zeven jaar geopend. In een trog van 85x12x2,5 m kunnen binnenvaartschepen tot 85 m lengte in 20 minuten worden gekanaliseerd. In tegenstelling tot sluizen gebruikt deze scheepslift geen water. Deze werd zeker nog in gebruikt tot 197X.
Deze nieuwe scheepslift bij "Niederfinow" (Eberswalde) is onderdeel van het Oder-Havel-kanaal en overwint een hoogteverschil van 36 meter. Sinds 2007 staat deze verbouwde scheepslift op de lijst van historische van ingenieursbouwkunsten in Duitsland. De oude lift uit 1934 voldeed niet meer aan vraag en techniek van heden dus werd ernaast een nieuwe gebouwd op de laatste stand der techniek. In 2009 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwe scheepslift in Niederfinow. Acht jaar later met verdubbelde bouwkosten nadert het gebouw zijn voltooiing. De officiële opening is gepland Oktober 2022. De nieuwe scheepslift werkt in principe op dezelfde manier als de oude. Alleen met veel meer slimme elektronica. Het beveiliging niveau heeft heden strengere eisen waarmee rekening moest worden gehouden bij de nieuwbouw. Dankzij de nieuwe elektronicatechniek en camera's kan de nieuwe scheepslift weer vele decennia mee.
Weiße Flotte (Stralsund)
Op 27 oktober 1949 werd het staatsbedrijf "Deutsche Schiffahrts- und Umschlagsbetriebs-Zentrale (DSU)" opgericht met als hoofdvestiging in Stralsund. Al het vracht- en personenvervoer op de binnenwateren van Oost-Duitsland werd overgedragen aan dit bedrijf. De op 1 januari 1957 opgerichte "VEB Reederei Stralsund Weiße Flotte" als naam met het hoofdkantoor in Stralsund, nam het overgrote deel van de excursie- en lijndiensten langs de hele Oostzeekust (personenscheepvaart).
over. In de loop der jaren werden langs de Baltische kust vestigingen opgericht, werden de schepen gemoderniseerd en nam het personeelsbestand toe. Onder de diensten die in die tijd werden uitgevoerd, waren excursies naar Gedser, Fehmarn en Møn, rondreizen rond Rügen en Hiddensee, oceaanovertochten en havencruises. In 1974 werd de Weiße Flotte verder gemoderniseerd met de aanschaf van drie draagvleugelboten van het type Kometa-M. De boten gebouwd in de Sovjet-Unie op de scheepswerf van Poti (Georgische SSR) werden geselecteerd voor snelle diensten op de lijnen Stralsund - Sassnitz - Szczecin of Rostock - Wismar.
Met een vloot van drie draagvleugelboten, 31 passagiersschepen, zeven veerboten, twee vrachtschepen en een veereenheid (Fährschubeinheit) voor vrachtwagens vervoerde de Weiße Flotte in 1989 4,7 miljoen passagiers op 85 routes. In 1990 werd de Weiße Flotte geprivatiseerd en overgenomen door de scheepvaartvereniging van "Förde Reederei Seetouristik uit Flensburg".
De traditionele naam van Weiße Flotte bleef ongewijzigd. Alle oude schepen inclusief de 3 draagvleugel boten werden verkocht en vervangen door nieuwe, modernere en comfortabelere schepen. In 1995 werd de "Reederei Hiddensee", een dochteronderneming van de Weiße Flotte, opgericht. De "Reederei Hiddensee" exploiteert alle lijndiensten van Zingst, Wiek, Stralsund en Schaprode naar het eiland Hiddensee. Door de oprichting van "Reederei Hiddensee" breidde het werkgebied van de Weiße Flotte zich uit met veerdiensten (Glewitz - Stahlbrode, Warnemünde - Hohe Düne, Wittow Nord - Wittow-Süd) en excursies op de Oostzee en verzorgd tot heden 20XX.
Die Weiße Flotte (Berlin,Potsdam)
"Weiße Flotte Berlin" - Potsdam" verzorgde dag/stedentrips,rondvaarten, naar historische plaatsen en attracties en de meren rond Berlijn. Ook deze heeft een lange historie die teruggaat naar circa het jaar 1888. Sinds het begin van de 20e eeuw leidde het toenemende aantal passagiers (toeristen) dat Potsdam met zijn bezienswaardigheden en zijn afwisselende landschap wilde leren kennen, in de afzonderlijke jaren vóór de oorlog 1914 -1918 tot zes miljoen mensen per jaar naar de regio. dit resulteerde in de de vorming van meer stoomschip bedrijven in Potsdam en omgeving. Naast kleine bedrijven en familiebedrijven was er ook een rederij die, net als de "rederij Stern", (De oorsprong van deze rederij gaat terug tot de jaren 1870). Die verdere ontwikkeling van het vaarverkeer op de Havel-wateren rond Potsdam positief zou beïnvloeden, de "Teltower Kreisschifffahrt". Een succes, helaas wederom onderbroken door de oorlog 1940 - 1945. Na verdeling van Duitsland werd in de Sovjetbezettingszone een "Arbeitsgemeinschaft" voor de binnenvaart opgericht. Andere stoomschepen en motorschepen werden in 1947 in gebruik genomen. Niettemin werd "Stern und Kreisschifffahrt", net als andere bedrijven daarvoor, onteigend.De rederij trok zich terug in de toenmalige westelijke sectoren van Berlijn, waar het zich ontwikkelde tot een grote passagiersrederij. De "VEB (K) Verkehrsbetrieb Potsdam" moest op 1 januari 1959 als zelfstandig bedrijf de in Potsdam gestationeerde schepen overnemen in opdracht van het Ministerie van Transport. Deze dag wordt dan ook beschouwd als de officiële oprichtingsdatum van het bedrijf "Weiße Flotte"
Het definitieve einde van het stoomschepen tijdperk kwam langzaam in zicht Op 13 augustus 1961scheidde de bouw van de grensfaciliteiten tussen Oost en West de traditionele routes op de Havel tussen Potsdam en Berlijn. Aanvankelijk ging het vaargebied van de Potsdamer Schifffahrt rond het eiland Potsdam. Met de bouw van de Berlijnse Muur was dit niet meer mogelijk. De enige optie die overbleef was de route over de Potsdam Havel via zijn waterpartijen in de richting van Werder an der Havel en Brandenburg an der Havel. Er moesten nieuwe lijnen worden uitgewerkt. Geleidelijk aan werden oudere schepen buiten gebruik gesteld. In 1962 werd als eerste nieuwbouw het motorschip "Ms Sanssouci" overgenomen. Een jaar later volgde de "Ms Cecilienhof " eveneens aangedreven door twee dieselmotoren. Meerdere schepen werden gebouwd verbazingwekkend genoeg tot aan de Wende in 1989! Het jaar 1989 bracht uiteraard ook ingrijpende veranderingen voor de "Weiße Flotte". Kort na de voorgeschreven viering van het 40-jarig jubileum van de DDR stortte het systeem in elkaar en begon een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de passagiersscheepvaart in Potsdam. Het duurde echter nog enige tijd voordat het eerste schip uit Potsdam op 3 maart 1990 kon aanmeren in Berlijn-Wannsee, toen nog West-Berlijn.
De routes van de traditionele scheepvaartgebieden op de Havel tussen Potsdam en Berlijn konden weer worden gebruikt. De eerste tochten omvatten de reis rond Potsdam op de Havel en het Sacrow-Paretzer-kanaal en de bestemmingen Glienicker Brücke und Pfaueninsel. Bestemmingen als Spandau, Tegel, de scheepslift Niederfinow en Neuruppin kunnen weer worden bereikt. Een kleine sensatie was het aanmeren van een passagiersschip uit Potsdam na een driedaagse tocht op de Hamburgs Landungsbrücken. Na de privatisering in 2000 begon wederom een ingrijpende verbouwing en modernisering van enkele schepen.
Heden vaart men onder de vlag van:
De "Fahrgastschifffahrtsunternehmen Weiße Flotte Potsdam GmbH", ook opererend onder Schifffahrt in Potsdam, heeft zijn hoofdkantoor in de Brandenburgse hoofdstad Potsdam. Met zijn schepen voert het bedrijf excursies en geplande reizen uit in en rond de hoofdstad van de deelstaat Potsdam en in het gebied van de UNESCO-werelderfgoedpaleizen en tuinen van Potsdam en Berlijn aan beide zijden van de Glienicker-brug over de rivier de Havel.
Die Weiße Flotte (Sachsen)
De Stoomscheepvaart op de binnenwateren nam aldaar circa 1835 al een aanvang en kreeg voor de personenscheepvaart ook snel als benaming en begrip de naam "Weiße Flotte" in de verschillende steden en plaatsen aan de binnenwateren van Duitsland. Echter na het oprichten van talrijke ondernemingen werd uiteindelijk de "Sächsisch-Böhmische Dampfschifffahrt- Aktiengesellschaft (SBDA)" die actief was tussen 1923–1947. Gedurende de oorlogsjaren en de verdeling van Duitsland werd in 1947 de "VEB Elbeschifffahrt Sachsen" een staatsbedrijf. In 195X hernoemd tot "VEB Fahrgastschifffahrt und Reparaturwerft Dresden" later "VEB Fahrgastschifffahrt". De vloot nam helaas af en van de 16 raderstoomschepen waren er na de Wende nog slechts 4 varende over.
De Treuhand speelde ook hier een rol in overnames De overige schepen, waaronder de tien historische raderstoomschepen, werden overgenomen door de nieuw opgerichte "Sächsische Dampfschiffahrts GmbH & Co. Conti Elbschiffahrts KG". In 1992 volgde de sanering van 8 schepen.Twee van de vier dieselelektrische zijwielschepen gebouwd in 1963, "Ernst Thälmann, Friedrich Engels, Karl Marx en Wilhelm Pieck" werden overgenomen: "Ernst Thälmann" als "August de Starke" en "Wilhelm Pieck" als "Grafin Cosel" werden tot 1994 gebruikt. Na de ingebruikname van de gelijknamige nieuwbouw in mei en juni 1994 werden de twee schepen in 1998 gestald en gesloopt. De andere twee schepen, "J. F. Böttger" (ex Friedrich Engels) en "M. D. Pöppelmann" (ex Karl Marx) liggen afgemeerd in de haven van Neustadt en dienen als accommodatie schepen.
In 2019 had de "Sächsische Dampfschifffahrt GmbH" 42 nautische, 20 administratieve en vier scheepswerfmedewerkers.
Het bedrijf moest op 3 juni 2020 het faillissement aanvragen. Het faillissement in eigen beheer duurde tot augustus 2020, daarna moest er een nieuwe investeerder gevonden worden. De "Sächsische Dampfschifffahrt-bedrijvengroep" slaagde erin haar herstructurering succesvol af te ronden en vond tijdig een investeerder in "United Rivers AG". De negen historische raderstoomboten, die allen op de monumentenlijst staan, zijn nu eigendom van "Kulturerbe Dampfschiffe Dresden GmbH".
DE GESCHIEDENIS VAN BOVENSTAANDE SCHEPEN IS DEELS ONTLEEND AAN PERSOONLIJKE INFORMATIE, WIKIPEDIA & INTERNET MEDIABRONNEN. Voor de juistheid, volledigheid van de informatie kan geen ENKELE verantwoording worden genomen.
